هر آنچه باید درباره تومور مغزی بدانید
هر آنچه باید درباره تومور مغزی بدانید
تومورهای مغزی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. برخی تومورها خوش‌خیم و برخی دیگر بدخیم هستند. یک دسته از تومورهای مغزی از ابتدا در مغز تشکیل می‌شوند (تومورهای اولیه). دسته‌ای دیگر به شکل سرطانی عمل می‌کنند. این تومورها از سایر نقاط بدن به مغز گسترش می‌یابند (تومورهای ثانویه).
سرعت رشد تومور مغزی از بسیار آهسته تا بسیار سریع در نوسان است. سرعت رشد تومور و همچنین محل قرار گرفتن آن در مغز تعیین‌کننده‌ی آن است که چگونه عملکرد سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
روش‌های درمان تومور مغزی به نوع، اندازه و محل قرارگیری آن وابسته هستند.
علائم
علائم و نشانه‌های تومور مغزی بسیار متفاوت است و به اندازه، محل و سرعت رشد تومور بستگی دارد.
مهم‌ترین نشانه‌های تومور مغزی عبارت‌اند از:
- سردردهای جدید یا تغییر در الگوی سردردها
- سردردهایی که به تدریج بر تعداد و شدت آن‌ها افزوده می‌شود
- حالت تهوع بی‌دلیل
- مشکلات بینایی، تار شدن دید، دوگانگی دید و عدم مشاهده‌ی اطراف
- بی‌حسی و بی‌حرکتی تدریجی یک دست یا پا
- عدم حفظ تعادل
- مشکلات تکلم
- سردرگمی نسبت به تمامی مسائل
- تغییرات شخصیتی یا رفتاری
- حملات عصبی خصوصاً در افرادی که فاقد سابقه‌ی این حملات می‌باشند
- مشکلات شنوایی
زمان مراجعه به دکتر
هنگامی که هر یک از نشانه‌های فوق را مشاهده کردید و از استمرار یافتن آن‌ها احساس نگرانی می‌کنید، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.
علل ایجاد
تومورهای مغزی اولیه در داخل خود مغز یا بافت‌های اطراف آن ایجاد می‌شوند. منظور از بافت‌های اطراف مغز غشاهای پوشش‌دهنده (مننژ)، اعصاب جمجمه‌ای، غدد هیپوفیز و غده کاجی است.
هنگامی که سلول‌های عادی مغز دچار خطاهای (جهش‌های) DNA شوند، تومورهای اولیه تشکیل می‌شوند. این جهش‌ها باعث رشد بیش از حد سلول‌های معیوب شده و سلول‌های سالم رفته‌رفته از بین می‌روند. در نتیجه تومور مغزی به تدریج گسترش می‌یابد.
افراد بزرگ‌سال بیشتر در معرض ابتلا به تومورهای ثانویه قرار دارند. در تومورهای ثانویه بیماری از بخش‌های دیگر به مغز منتقل می‌شود.
تومورهای اولیه‌ی مغز به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. هر تومور نام خود را از سلول‌های درگیر در بیماری می‌گیرند. مثال‌هایی از این دست عبارت‌اند از:
- گلیوما: این تومورها در مغز یا نخاع ایجاد شده و شامل آستروسیتوما، اپندیموما، گلیوبلاستوماس، اولیگوآستروسیتوماس و اولیگودندروگلیوما می‌شوند.
- مننژیوما: مننژیوما نوعی تومور است که در غشای اطراف مغز و نخاع ایجاد می‌شود. اکثر مننژیوماها از نوع خوش‌خیم هستند.
- نورومای صوتی: این تومورهای خوش‌خیم روی نرون‌های عصبی در حد فاصل بین مغز و گوش میانی ایجاد می‌شوند.
- آدنومای هیپوفیز: این تومورها اکثراً در غده‌ی هیپوفیز مغز ایجاد شده و تومورهای خوش‌خیم تلقی می‌شوند. بی‌نظمی در ترشح هورمون‌های هیپوفیز آسیب مستقیم آدنومای هیپوفیز محسوب می‌شود.
- مدولوبلاستوماس: رایج‌ترین نوع از تومورهای مغزی بوده که در کودکان ایجاد می‌شود. مدولوبلاستوماس در گوشه‌ی پایینی مغز ایجاد می‌شود. بیماری در ادامه‌ی شیوع به طناب نخاعی گسترش می‌یابد.
- تومورهای سلول ژرم: این تومورها در دوران کودکی در بیضه یا تخمدان ایجاد می‌شوند. عدم تشخیص به موقع تومورها به گسترش آن‌ها به سایر نقاط بدن، از جمله مغز می‌انجامد.
- کرانیوفارنژیوما: این تومورهای خوش‌خیم در غده‌ی هیپوفیز ایجاد می‌شوند. این غده با ترشح هورمون‌های مورد نیاز بسیاری از کارکردهای بدنی را کنترل می‌نماید. در صورتی که کرانیوفارنژیوما بیش از حد بزرگ شود روی غده‌ی هیپوفیز و بافت‌های جانبی اثر منفی بجا می‌گذارد.
سرطانی که از سایر نقاط بدن شروع می‌شود و به مغز سرایت می‌کند
تومورهای مغزی ثانویه نتیجه‌ی سرطانی هستند که در سایر نقاط بدن شروع می‌شود و در مراحل نهایی بیماری به مغز سرایت می‌کند.
تومورهای ثانویه معمولاً در افرادی ایجاد می‌شود که دارای سابقه‌ی سرطان هستند. در موارد نادر تومور مغزی ثانویه اولین نشانه‌ی بروز سرطان در بدن شما تلقی می‌شود.
در بزرگ‌سالان، تومورهای مغزی ثانویه بسیار رایج‌تر از تومورهای مغزی اولیه هستند. هر نوع سرطانی می‌تواند به مغز سرایت کند، اما رایج‌ترین سرطان‌های گسترش یافته به مغز عبارت‌اند از:
- سرطان پستان (سینه)
- سرطان روده‌ی بزرگ
- سرطان کلیه
- سرطان ریه
- سرطان پوست
عوامل خطر ابتلا به تومور
در اکثر افراد مبتلا به تومورهای مغزی اولیه علت ایجاد تومور مشخص نیست؛ اما پزشکان عواملی را شناسایی کرده‌اند که ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به تومور مغزی شوند.
مهم‌ترین عوامل خطر ابتلا به تومور عبارت‌اند از:
- قرارگرفتن در معرض تابش اشعه: افرادی که در معرض تابش نوعی اشعه به نام اشعه یونیزه قرارگرفته باشند، احتمال ابتلا به گلیوما در آن‌ها افزایش می‌یابد. نمونه‌هایی از اشعه یونیزه عبارت‌اند از پرتودرمانی که فرد بیمار به منظور درمان سرطان در معرض اشعه رادیواکتیو و بمب‌های اتمی قرار می‌گیرد.
- سابقه‌ی خانوادگی: درصد کمی از افراد به دلیل سابقه‌ی خانوادگی یا مشکلات ژنتیکی در معرض خطر ابتلا به تومور مغزی قرار می‌گیرند.
منبع: چطورپدیا