چطور از دندان پر شده مراقبت کنیم ؟
چطور از دندان پر شده مراقبت کنیم ؟
بخش اول: مراقبت از دندانی که به‌تازگی پر شده است
1- ببینید چه مقدار زمان می‌برد تا پر شدگی دندان در جای خود محکم شود. مواد مختلفی برای پر کردن دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد و هرکدام مدت‌زمان مخصوص به خود را برای محکم شدن طی خواهد کرد. آگاهی نسبت به این زمان یک چارچوب زمانی کلی در اختیار شما می‌گذارد که طی آن باید توجه و مراقبت ویژه داشته باشید تا هیچ‌گونه آسیبی به دندان پر شده نرسد.
- ماده‌ی طلایی، آمالگام و کامپوزیت حدوداً طی 24 الی 48 ساعت سفت می‌شود.
- ماده‌ی سرامیک با کمک اشعه‌ی آبی فوراً سفت می‌شود.
- آینومر شیشه‌ای طی 3 ساعت پس از پر کردن خود را می‌گیرد؛ اما ممکن است 48 ساعت زمان ببرد تا خوب سفت شود.
2- اگر لازم بود، مسکن مصرف کنید. می‌توانید پیش از آنکه اثر ماده‌ی بی‌حسی از بین برود، از مسکن‌های بدون نسخه استفاده کنید و تا زمانی که حساسیت برطرف شود، به استفاده از این مواد مسکن ادامه دهید. این کار برای رفع هرگونه ورم یا درد مؤثر خواهد بود.
- از دندان‌پزشک بپرسید آیا نیاز به مسکن برای کاهش حساسیت بعد از عمل دارید یا خیر. برای مصرف هر نوع مسکن پس از پر کردن دندان، از توصیه‌های بسته‌ی مسکن یا دندان‌پزشک خود پیروی نمایید.
- حساسیت عموماً طی یک هفته بهبود خواهد یافت.
3- تا زمانی که اثر بی‌حس‌کننده از بین برود، از غذا و نوشیدنی پرهیز کنید. تا چند ساعت پس از پر کردن دندان، به دلیل مواد بی‌حس‌کننده‌ای که طی عمل تزریق می‌شود، چیزی حس نمی‌کنید. اگر امکانش وجود داشته باشد تا زمانی که اثر بی‌حس‌کننده فروکش کند چیزی نخورید و ننوشید تا به خود صدمه نزنید.
- اگر چیزی بخورید یا بنوشید، بی‌حسی، تنظیم حرارت را دشوار می‌کند یا ممکن است قسمت داخلی گونه، زبان یا نوک زبان را گاز بگیرید.
- اگر نمی‌توانید صبر داشته باشید، غذای نرم، مثل ماست یا پوره‌ی سیب و نوشیدنی‌های ساده‌ای مثل آب میل کنید. با سمت مخالف پر شدگی در دهان غذا را بجوید تا مبادا به خود صدمه بزنید یا پر شدگی را خراب کنید.
4– از خوردن غذاها و نوشیدنی‌های داغ و سرد اجتناب کنید. دندان و مواد پر شده درون آن تا چند روز پس از عمل بسیار حساس خواهند بود. از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی که بسیار داغ و یا بسیار سرد بوده و سبب تحریک حساسیت و درد دندان و یا حتی موجب آسیب مواد داخلی دندان می‌شود، اجتناب کنید.
- غذاهای بسیار گرم یا سرد و نوشیدنی‌ها ممکن است روند پیوند مواد را مختل کنند. مواد کامپوزیت به‌طورکلی به دندان پیوند می‌شوند و فرایند پیوند تا حداقل 24 ساعت ادامه دارد، بنابراین توصیه می‌شود که در طول این مدت غذاها و نوشیدنی‌های ولرم مصرف کنید.
- دمای بسیار بالا و پایین سبب انبساط و انقباض مواد پرشده‌ی درون دندان می‌شود، به‌خصوص اگر جنس این مواد از فلز باشد. این امر بر میزان سازگاری، شکل ظاهری و مقاومت مواد تأثیرگذار بوده و می‌تواند سبب شکستگی و یا سوراخ شدن دندان شود.
- قبل از صرف غذاهای گرم مانند سوپ یا غذاهای پخته شده مانند لازانیا و همچنین نوشیدنی‌های گرم مثل قهوه و چای، کمی صبر کنید تا خنک شوند و سپس نوش جان کنید.
5- از خوردن غذای سفت، جویدنی یا چسبناک خودداری نمایید. سعی کنید تا چند روز پس از پر کردن دندان غذای سفت، جویدنی یا چسبناک نخورید. خوراکی‌هایی نظیر آب‌نبات، سوهان و سبزیجات خام ممکن است مشکلاتی نظیر کنده شدن مواد درون دندان پر شده شوند.
- محکم جویدن غذا ممکن است باعث ایجاد ترک در مواد درون دندان یا خود دندان شوند. خوراکی چسبناک ممکن است تا مدت‌ها به سطح دندان پر شده بچسبد و بیش از پیش آن‌ها را در معرض کرم‌خوردگی قرار دهد.
- غذایی که بین دندان‌ها گیر می‌کند، می‌تواند دندان پر شده را تضعیف کرده و شما را در معرض کرم‌خوردگی‌های بیشتری قرار دهد. برای پیش‌گیری از این مشکل، بعد از هر میان‌وعده یا وعده‌ی غذایی دهان خود را با آب بشویید و پس از مسواک زدن و استفاده از نخ دندان، از دهان‌شویه‌ی دارای فلوراید استفاده کنید.
6- با قسمت مخالف پرشدگی دندان در دهان غذا بخورید. زمانی که بالاخره چیزی میل می‌کنید، مراقب باشید که به مدت یک یا دو روز، با قسمت مخالف پرشدگی در دهان غذا را بجوید. با این کار مطمئن می‌شوید که پرشدگی به‌خوبی در جای خود سفت می‌شود و آسیب نمی‌بیند.
7- برآمدگی‌های دندان پرشده را بررسی کنید. ازآنجایی‌که دندان‌پزشک، دندان را «پُر» می‌کند، این احتمال وجود دارد که بیش از حد نیاز مواد به قسمت مدنظر تزریق کند. به آرامی دندان‌ها را روی هم بفشارید تا اگر برآمدگی روی قسمت پرشده وجود داشت، آن را حس کنید. اگر متوجه برآمدگی شدید، برای پیش‌گیری از ترک برداشتن ماده‌ی پرکننده یا ایجاد درد بعد از عمل، با دندان‌پزشک خود تماس بگیرید.
- قسمت‌های برآمده ممکن است باعث شوند نتوانید دهان خود را درست ببندید یا به‌درستی گاز بگیرید. همچنین مشکلات دیگری نیز ایجاد می‌کند: درد، ناتوانی در خوردن غذا با آن قسمت از دهان که پرشدگی دندان دارد، ترک برداشتن ماده‌ی پرکننده، گوش‌درد و صدای تق‌تق در مفصل گیجگاهی زیروار‌ه‌ای.
8- هر مشکلی داشتید با دندان‌پزشک تماس بگیرید. اگر متوجه هر مشکلی در دندان، دهان یا مواد پر کننده دارید، با دندان‌پزشک تماس بگیرید. با این کار مطمئن خواهید شد که هیچ مسئله‌ی پنهانی وجود ندارد و شاید بتوانید از آسیب بیشتر به دندان‌های خود پیش‌گیری نمایید.
مراقب به وجود آمدن نشانه‌های زیر باشید و اگر هرکدام از آن‌ها را تجربه کردید با دندان‌پزشک تماس بگیرید:
- حساسیت در دندان پر شده
- وجود ترک در ماده‌ی پر کننده
- فقدان ماده‌ی پر کننده یا کنده شدن تکه‌ای از آن
- تغییر رنگ دندان یا ماده‌ی پر کننده
- زمانی که متوجه شوید ماده‌ی پرکننده لق می‌زند و زمانی که چیزی می‌نوشید، از کنار آن رسوخ کند.
بخش دوم: مراقبت روزانه از دندان‌های پرشده
1- هر روز مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید، حتی پس از هر وعده‌ی غذایی. استفاده‌ی روزمره و بعد از وعده‌های غذایی از مسواک و نخ دندان می‌تواند سلامت دندان، مواد پر کننده و لثه‌ها را حفظ نماید. داشتن محیط تمیز باعث می‌شود از نیاز به پر کردن دندان‌های دیگر و لکه‌های ناخوشایند روی دندان پیش‌گیری کنید.
- اگر می‌توانید حتماً بعد از هر وعده‌ی غذایی مسواک زده و از نخ دندان استفاده کنید. اگر غذا در دندان گیر کند، محیطی پدید می‌آورد که در آن کرم‌خوردگی بیشتر شایع شده و به دندان‌های پر شده نیز آسیب می‌رسد. اگر مسواک ندارید، جویدن آدامس نیز مفید خواهد بود.
- قهوه و چای ممکن است ماده‌ی پر کننده و دندان‌های شما را لکه‌دار کنند. اگر از این نوع نوشیدنی‌ها مصرف می‌کنید، بعد از نوشیدن آن‌ها مسواک بزنید تا از لکه‌دار شدن دندان‌ها پیش‌گیری نمایید.
- تنباکو و سیگار نیز می‌توانند مواد پرکننده و دندان‌ها را لکه‌دار کنند.
2- در مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های قندی و اسیدی محدودیت ایجاد نمایید. خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های قندی و اسیدی باعث می‌شوند تا نیاز بیشتری به پر کردن دندان‌ها داشته باشید و کنترل کردن میزان مصرف آن‌ها، به سلامت بیشتر دهان و دندان منجر خواهد شد. پوسیدگی دندان زیر دندان پر شده به‌سادگی ممکن است. به‌مرور زمان، پرشدگی‌ها به‌طور طبیعی تجزیه شده و نشت می‌کنند؛ بنابراین داشتن برنامه‌ی غذایی سالم و بهداشت مناسب برای پیش‌گیری از پوسیدگی زیر پٌر شدگی‌های موجود نیز حائز اهمیت است. مسواک زدن پس از مصرف این غذاها کمک می‌کند تا نیاز کمتری به پر کردن دوباره‌ی دندان پر شده یا دندان‌های دیگر داشته باشید.
- اگر مثلاً به دلیل حضور در مدرسه، نمی‌توانید مسواک بزنید، پس با آب، دهان خود را بشویید. آب بیشتری بنوشید. تعداد میان‌وعده‌های خود را کاهش دهید و از خوراکی‌های چسبناک اجتناب کنید.
- برنامه‌ی غذایی سالم و متعادلی از پروتئین با چربی کم، میوه و سبزیجات و حبوباتی داشته باشید که به سلامت عمومی بدن از جمله سلامت دهان و دندان کمک می‌کند.
- حتی برخی غذاهای سالم نیز اسیدی هستند، مثلاً مرکبات. همچنان این مواد غذایی را در برنامه‌ی خود داشته باشید؛ اما مقدار مصرف آن‌ها را محدود کرده و پس از مصرف آن‌ها مسواک بزنید. سعی کنید آبمیوه‌ها را با 50% آب رقیق نمایید.
- نوشابه، شیرینی و آب‌نبات نمونه‌هایی از خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های قندی و اسیدی هستند. نوشیدنی‌های ورزشی، انرژی‌زا و قهوه با شکر نیز ازجمله این مواد خوراکی به شمار می‌روند.
3- از ژل‌های فلوراید استفاده کنید. اگر چند دندان پر شده دارید، از دندان‌پزشک خود بخواهید ژل یا خمیر فلوراید به شما تجویز نماید. فلوراید به حفاظت از دندان‌ها در برابر کرم‌خوردگی‌های جدید کمک کرده و سلامت عمومی دهان و دندان را افزایش می‌دهد.
- ژل یا خمیر فلوراید به تقویت مینای دندان کمک کرده و عمر مواد پر کننده‌ی دندان‌ها را افزایش می‌دهد.
4- از دهان‌شویه‌ها و خمیردندان‌های حاوی الکل دوری کنید. دهان‌شویه و خمیردندان‌های حاوی الکل می‌توانند عمر ماده‌ی پرکننده را کاهش داده یا حتی آن‌ها را لکه‌دار کنند. از خمیردندان و دهان‌شویه‌ی رنگی غیرالکلی استفاده کنید تا از این مسائل پیش‌گیری نمایید.
- می‌توانید اطلاعات لازم را درباره‌ی منشأ مواد تشکیل‌دهنده‌ی خمیردندان‌ها و دهان‌شویه‌های موجود در بازار از طریق اینترنت یا مشورت پزشک داروخانه به دست آورید.
5- دندان‌ها را روی هم نسایید. اگر به عادت بد شبانه دندان‌قروچه و ساییدن دندان‌ها دچار هستید، ممکن است به پرشدگی‌ها و دندان‌های خود آسیب بزنید. اگر چنین عادتی دارید، برای استفاده از محافظ دندان، با دندان‌پزشک خود مشورت کنید.
- ساییدن دندان‌ها به هم باعث از بین رفتن ماده‌ی پرکننده شده و حساسیت و آسیب‌هایی نظیر لب‌پر شدن یا ترک می‌شود.
- جویدن ناخن، باز کردن بطری یا نگاه داشتن اشیاء با دندان نیز ازجمله عادت‌های نامطلوب به شمار می‌روند. سعی کنید از این کارها بپرهیزید تا به دندان یا پر شدگی‌های خود آسیب نرسانید.
6- به‌طور منظم برای معاینه و تمیزکاری به مطب دندان‌پزشک خود مراجعه نمایید. معاینه و تمیزکاری منظم بخشی جدایی‌ناپذیر از حفظ سلامت دهان و دندان است. حداقل دو بار در سال، یا در صورت وجود هرگونه مشکل با دندان یا پر شدگی‌ها بیش از دو بار در سال به دندان‌پزشک خود مراجعه نمایید.
منبع: چطورپدیا